مدیریت ژاپنی از دیدگاه میثم شکری ساز

طبق گفته دکتر میثم شکری ساز مدیریت ژاپنی یکی از سبک های مدیریتی منحصر به فرد می باشد که در طی دهه های اخیر در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. این سبک مدیریتی در بسیاری از سازمان های ژاپنی به عنوان یک اصل بنیادین پذیرفته شده و بر اساس ارزش های فرهنگی ژاپن مانند احترام، تعهد، کار گروهی و بهبود مستمر شکل گرفته است. در این مدیریت، کارکنان به عنوان اعضای یک خانواده دیده می شوند و بر اهمیت تعاملات و هماهنگی میان افراد تاکید زیادی می گردد. این سبک مدیریتی که ترکیبی از فلسفه های شرقی و ارزش های فرهنگی ژاپنی است، تاثیر عمیقی بر عملکرد سازمان ها و شرکت های ژاپنی دارد.
مدیریت ژاپنی نه تنها به عنوان یک شیوه مدیریتی، بلکه به عنوان یک فلسفه زندگی در نظر گرفته می شود و شامل اصولی است که می تواند به سازمان ها و افراد در مدیریت زندگی به سبک ژاپنی کمک کند. این شیوه مدیریت، به شکلی عمیق در میان مردم ژاپن ریشه دارد و نمایانگر ارزش های کلیدی چون هماهنگی، احترام به دیگران و اهمیت کار تیمی است.
فلسفه مدیریت ژاپنی
از دید دکتر میثم شکری ساز مدیریت ژاپنی به شدت تحت تاثیر فرهنگ و سنت های ژاپنی قرار دارد. یکی از اصول بنیادین در این نوع مدیریت، اصل “کایزن” یا بهبود مستمر است. این اصل تاکید دارد که فرآیندها همیشه می توانند بهتر شوند و هر فردی در سازمان، وظیفه دارد که به بهبود مستمر در کارها و فرآیندها کمک کند. این فرهنگ به طور گسترده در سازمان ها و شرکت های ژاپنی به کار می رود و به عنوان یکی از عوامل کلیدی موفقیت ژاپن در بازار جهانی شناخته می شود.
همچنین، مدیریت ژاپنی بر اهمیت کار گروهی و همکاری میان کارکنان تاکید دارد. این سبک مدیریتی به گونه ای طراحی شده است که افراد به صورت هماهنگ و همسو با یکدیگر برای دستیابی به اهداف سازمانی کار کنند. اهمیت تعاملات انسانی در این شیوه مدیریت به قدری بالا است که حتی در تصمیم گیری های مهم، از نظرات تمام اعضا استفاده می شود و به مشورت های گروهی توجه زیادی می گردد.
یکی دیگر از اصول کلیدی در مدیریت ژاپنی، فلسفه احترام به تمامی افراد در سازمان است. این احترام باعث می شود کارکنان حس ارزشمندی و تعهد بیشتری به کار خود داشته باشند و در نتیجه، عملکرد بهتری از خود نشان دهند. مدیران ژاپنی به جای کنترل و نظارت سختگیرانه، بیشتر به حمایت و توسعه کارکنان توجه می کنند.
تاریخچه مدیریت به سبک ژاپنی
مدیریت ژاپنی به دهه های 1950 و 1960 باز می گردد، زمانی که کشور ژاپن پس از جنگ جهانی دوم به بازسازی اقتصادی پرداخته و رویکردهای نوینی در مدیریت سازمان ها را توسعه داد. این رویکردها شامل تمرکز بر کیفیت، بهبود مستمر و کار تیمی بود. از آن زمان، مدیریت به شکل ژاپنی به الگوی موفقی برای بسیاری از کشورها تبدیل شده است.
مزایا مدیریت ژاپنی
طبق نظر دکتر میثم شکری ساز یکی از مهم ترین مزایا مدیریت ژاپنی، تاکید بر بهبود مستمر و کیفیت است. در این سبک مدیریتی، کیفیت بالای محصولات و خدمات اهمیت بسیار زیادی دارد و سازمان ها همواره در تلاشند تا کیفیت را به حداکثر برسانند. از دیگر مزایا مدیریت ژاپنی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمرکز بر بهبود مستمر (کایزن): یکی از اصول اساسی در مدیریت به سبک ژاپنی، اصل “کایزن” یا بهبود مستمر است. این اصل تاکید دارد که همه فرآیندها و کارها همواره قابل بهبود هستند و هر فردی در سازمان میتواند بهبود ایجاد کند. این رویکرد باعث می شود که سازمان ها به طور مداوم در حال پیشرفت و ارتقاء باشند.
- کار گروهی و هماهنگی: در مدیریت به شکل ژاپنی، همکاری و تعامل میان کارکنان از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع مدیریت بر پایه کار تیمی بنا شده و اعضای تیم به صورت هماهنگ با یکدیگر کار می کنند. این موضوع باعث افزایش بهره وری و کارایی سازمان می شود. بسیاری از سازمان ها و شرکت های بین المللی این اصل را از ژاپنی ها الهام گرفته و در مدیریت خود پیاده سازی کرده اند.
- توسعه مهارت های کارکنان: یکی از مزایای مهم مدیریت به سبک ژاپنی، تاکید بر توسعه مهارت های فردی و حرفه ای کارکنان است. در این سبک مدیریتی، سازمان ها به آموزش و پرورش کارکنان خود اهمیت می دهند و به آنان فرصت می دهند تا توانمندی های خود را افزایش دهند. این امر به رشد و توسعه نیروی انسانی کمک می کند و بهره وری سازمان را افزایش می دهد.
- تعهد و وفاداری: در مدیریت ژاپنی، کارکنان به عنوان اعضای یک خانواده در نظر گرفته می شوند و این موضوع باعث افزایش تعهد و وفاداری آنان نسبت به سازمان می گردد. افراد در این نوع مدیریت، حس مسئولیت بیشتری نسبت به کارها و وظایف خود دارند و این موضوع به بهبود کیفیت و کارایی کمک می کند.
- تمرکز بر مشتری مداری: به اعقتاد دکتر میثم شکری ساز در مدیریت به سبک ژاپنی، رضایت مشتری به عنوان یکی از اهداف اصلی سازمان محسوب می شود. سازمان ها در این سبک مدیریتی به نیازها و انتظارات مشتریان توجه ویژه ای دارند و سعی می کنند تا همواره خدمات و محصولات خود را بهبود بخشند.
معایب مدیریت ژاپنی
با وجود مزایای متعدد، مدیریت ژاپنی نیز معایبی دارد که ممکن است در برخی مواقع مشکل ساز شود. در ادامه به برخی از معایب مدیریت ژاپنی اشاره شده است:
- زمان بر بودن تصمیم گیری: یکی از معایب مدیریت ژاپنی، طولانی بودن فرآیند تصمیم گیری است. در این سبک مدیریتی، تصمیم گیری ها به صورت گروهی انجام می شود و این موضوع ممکن است به طولانی شدن زمان تصمیم گیری منجر شود. فرآیندهای پیچیده مشورت و هماهنگی میان اعضای تیم باعث می شود که تصمیم گیری ها زمان بر باشند.
- سختی در پذیرش تغییرات ناگهانی: در مدیریت به سبک ژاپنی، فرآیندها و رویه ها به طور ثابت و سازمان دهی شده ای اجرا می شوند و تغییرات ناگهانی ممکن است برای سازمان ها دشوار باشد. این نوع مدیریت به شدت به روندها و فرآیندهای از پیش تعریف شده متکی می باشد. همچنین، امکان دارد انعطاف پذیری کمتری در مواجهه با تغییرات سریع داشته باشد.
- فشار کاری بالا: در مدیریت به سبک ژاپنی، کارکنان تعهد و فداکاری زیادی نسبت به کار خود دارند. این موضوع ممکن است به افزایش فشار کاری و استرس در میان کارکنان منجر شود. انتظارات بالا و نیاز به توجه به جزئیات ممکن است برای برخی از کارکنان خسته کننده باشد و به سلامت روانی آنان آسیب برساند. در ژاپن، میزان کار زیاد و ساعات طولانی کاری از موارد معمول است که امکان دارد موجب فرسودگی و کاهش روحیه کارکنان شود.
- تبعیت از سلسله مراتب سازمانی: بر باور دکتر میثم شکری ساز یکی دیگر از معایب مدیریت ژاپنی، تاکید بر سلسله مراتب و ساختار سازمانی قوی می باشد. در این نوع مدیریت، تصمیم گیری ها از بالا به پایین صورت می گیرد و کارکنان ممکن است احساس کنند که نظرات و پیشنهادات آن ها به اندازه کافی در نظر گرفته نمی شود.
این مطلب ادامه دارد… .