فعالیت بدنی در محیط کار از دیدگاه دکتر میثم شکری ساز
به گفته دکتر میثم شکری ساز فعالیت بدنی در محیط کار یکی از مهم ترین موضوعاتی می باشد که در دنیای مدرن و پشت میزی امروز بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. با افزایش ساعت های کاری، نشستن های طولانی و کاهش تحرک روزانه، بسیاری از کارمندان با مشکلات جسمی و روحی متعددی رو به رو می شوند؛ از کمردرد و چاقی گرفته تا کاهش تمرکز و خستگی مفرط. در این میان، راهکارهایی ساده وجود دارد که می توانند با افزایش تحرک روزانه، نه تنها سلامت فردی را حفظ کنند بلکه به بهبود عملکرد شغلی نیز کمک نمایند. در ادامه این مقاله، به بررسی اهمیت فعالیت بدنی در محل کار، راهکارهای کاربردی و تأثیرات آن بر سلامت جسم و روان خواهیم پرداخت.
چرا فعالیت بدنی در محیط کار اهمیت دارد؟
تحقیقات متعدد نشان داده اند که نشستن های طولانی مدت در طول روز، حتی برای کسانی که در ساعات دیگر به ورزش می پردازند، خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت نوع دوم، افسردگی و مشکلات اسکلتی عضلانی را افزایش می دهد. با گنجاندن فعالیت بدنی در محیط کار، می توان به سادگی از این تهدیدها پیشگیری کرد.
افزایش انرژی، بهبود تمرکز، کاهش استرس و ارتقای بهره وری، از جمله مزایای روانی و جسمی فعالیت بدنی در محل کار هستند. حتی حرکات ساده کششی یا بلند شدن از پشت میز به صورت منظم می تواند تأثیر مثبتی در وضعیت کلی سلامت داشته باشد.
موانع رایج برای ورزش در محل کار
به گفته دکتر میثم شکری ساز با وجود اهمیت این موضوع، بسیاری از کارمندان هنوز هم دچار چالش هایی در اجرای ورزش در طول روز کاری هستند. نبود زمان کافی، فضای محدود، فرهنگ سازمانی نامناسب یا حتی ناآگاهی از حرکات مناسب، از جمله موانع رایج برای ورزش در محل کار به شمار می روند.
برای غلبه بر این چالش ها، باید فرهنگ سازمانی را در جهت حمایت از فعالیت بدنی در محیط کار تقویت کرد. مدیران می توانند با در نظر گرفتن استراحت های فعال، تشویق به حرکات کششی یا حتی برگزاری جلسات ایستاده، گام های مؤثری در این مسیر بردارند.
راهکارهای ساده برای فعالیت بدنی در محل کار
- استفاده از تایمر برای ایستادن: یکی از ساده ترین راه ها برای افزایش تحرک، تنظیم تایمر برای ایستادن یا انجام حرکات کششی هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است. حتی یک ایستادن کوتاه یا قدم زدن به دور میز می تواند گردش خون را بهبود ببخشد و از احساس خستگی جلوگیری کند.
- پله نوردی به جای آسانسور: اگر در ساختمان اداری خود به طبقات بالا می روید، پله ها بهترین فرصت برای یک فعالیت بدنی در محیط کار هستند. استفاده روزانه از پله ها، قدرت عضلانی پاها را تقویت می کند و ضربان قلب را نیز افزایش می دهد.
- انجام حرکات کششی پشت میز: مجموعه ای از حرکات کششی ساده مانند کشیدن شانه ها، خم کردن گردن به طرفین، یا چرخاندن مچ ها می تواند تنش عضلات را کاهش داده و دامنه حرکتی را افزایش دهد. این حرکات، به ویژه در کاهش دردهای ناحیه گردن و کمر بسیار مؤثرند.
- جلسات پیاده روی: برگزاری جلسات کوتاه و غیررسمی به صورت پیاده روی در راهرو یا فضای باز، نه تنها موجب افزایش تحرک می شود، بلکه باعث بالا رفتن کیفیت گفت و گو و تعاملات تیمی نیز خواهد شد. این یکی از بهترین روش ها برای اجرای ورزش در محل کار به صورت غیر رسمی است.
پیشنهادات ورزشی در ادارات
بر باور دکتر میثم شکری ساز اجرای پیشنهادات ورزشی در ادارات می تواند نقطه عطفی برای ارتقاء سلامت جسمی و روانی کارکنان باشد. در دنیای امروز که بیشتر فعالیت های شغلی به صورت پشت میزی و بدون تحرک انجام می شود، ایجاد فرصت هایی برای تحرک روزانه در محل کار، ضرورتی انکارناپذیر است. سازمان ها و شرکت ها با در نظر گرفتن برنامه هایی هوشمندانه و قابل اجرا، می توانند نه تنها از بروز بیماری های اسکلتی-عضلانی جلوگیری کنند، بلکه بهره وری کلی مجموعه را نیز به طور ملموسی افزایش دهند.
یکی از ساده ترین اقدامات، تجهیز فضایی اختصاصی برای ورزش و تمرین در داخل ساختمان اداری است. این فضا حتی اگر محدود باشد، می تواند برای انجام حرکات کششی، یوگا یا حتی مدیتیشن مورد استفاده قرار گیرد. داشتن چنین مکانی به کارکنان این انگیزه را می دهد که در زمان های استراحت یا بین جلسات، کمی از پشت میز خود فاصله بگیرند و عضلات خود را حرکت دهند. این اقدام ساده، به طور مستقیم در کاهش استرس، خستگی و حتی کمردردهای ناشی از نشستن طولانی مدت تأثیرگذار است.
از دیگر پیشنهادات ورزشی در ادارات می توان به دعوت از مربیان متخصص برای برگزاری کلاس های گروهی اشاره کرد. کلاس هایی نظیر یوگا، پیلاتس یا زومبا به راحتی می توانند در ساعات غیرکاری مانند ابتدای صبح، زمان ناهار یا پایان روز کاری برگزار شوند. این جلسات نه تنها به تقویت عضلات بدن و افزایش انعطاف پذیری کمک می کنند، بلکه حس تعلق، تعامل و همبستگی میان کارمندان را نیز تقویت می نمایند.
همچنین سازمان ها می توانند بخشی از فضای اداری یا راهروهای بزرگ را برای نصب وسایلی چون تردمیل، دوچرخه ثابت یا حتی توپ های ورزشی اختصاص دهند. این تجهیزات با هزینه ای نسبتاً اندک، راهکاری موثر برای تشویق به فعالیت بدنی در محیط کار محسوب می شوند. کارمندانی که بتوانند بین کار خود چند دقیقه روی تردمیل راه بروند یا با دوچرخه ثابت تمرین کنند، انرژی مضاعفی برای ادامه روز خواهند داشت و از خستگی ذهنی نیز فاصله می گیرند.
در کنار این موارد، طراحی و اجرای برنامه های تشویقی و انگیزشی نیز بسیار مؤثر است. به عنوان مثال، می توان امتیازهایی برای کارمندانی که در طول هفته چندین بار از امکانات ورزشی استفاده می کنند در نظر گرفت؛ یا مسابقات و چالش های هفتگی برگزار کرد که مشارکت عمومی را افزایش دهد. حتی راه اندازی اپلیکیشن هایی برای پیگیری میزان فعالیت کارکنان و اعطای جوایز به برترین ها نیز از جمله روش هایی است که در بسیاری از شرکت های موفق دنیا به کار گرفته شده است.
در مجموع، اجرای چنین پیشنهادات ورزشی در ادارات، علاوه بر ارتقاء سلامت فیزیکی و کاهش بیماری های شغلی، تأثیر چشمگیری بر رضایت شغلی، افزایش تمرکز و بهبود روحیه کارکنان خواهد داشت. در بلند مدت، این اقدامات باعث کاهش غیبت های کاری، افزایش وفاداری پرسنل به سازمان و ارتقاء برند کارفرمایی شرکت خواهد شد.
ورزش برای کمر درد در محل کار
به اعتقاد دکتر میثم شکری ساز یکی از مشکلات رایج در بین کارمندان، درد ناحیه کمر به علت نشستن های طولانی‌مدت است. ورزش برای کمر درد در محل کار باید بر تقویت عضلات مرکزی بدن و کشش عضلات پشت و پا تمرکز داشته باشد. برخی از حرکات مناسب در این زمینه شامل:
- کشش گربه/گاوی : نشستن یا ایستادن و خم و راست کردن کمر
- حرکت پل: می توان این حرکت را در خانه یا فضای ورزشی اداره انجام داد.
- چرخاندن لگن در حالت نشسته روی صندلی
اجرای منظم این تمرینات، نه تنها از دردهای مزمن کمر جلوگیری می کند بلکه وضعیت بدن را در طول روز نیز بهبود می بخشد.
نقش مدیریت در ترویج فعالیت بدنی
یکی از عوامل کلیدی در موفقیت یا شکست برنامه های فعالیت بدنی در محیط کار، حمایت مدیریت است. زمانی که مدیران خود نیز در انجام ورزش مشارکت می کنند، الگویی مثبت برای سایر کارکنان ایجاد می شود. همچنین، برگزاری مسابقات دوستانه یا تعیین اهداف گروهی برای ورزش، می تواند انگیزه ای برای مشارکت جمعی ایجاد کند.
تأثیرات روانی فعالیت بدنی در محیط کار
تحرک فیزیکی در ساعات کاری فقط محدود به مزایای جسمی نیست. این فعالیت ها به طور چشمگیری بر کاهش اضطراب، افزایش روحیه و تمرکز تأثیر دارند. پژوهش ها نشان داده اند که ورزش در محل کار باعث کاهش سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) و افزایش هورمون های شادی آور مانند اندورفین می شود. از سوی دیگر، کارمندانی که به فعالیت بدنی منظم می پردازند، اغلب دارای روابط اجتماعی قوی تری با همکاران خود هستند و رضایت شغلی بالاتری را تجربه می کنند.
فرهنگ سازی برای ورزش در محل کار
از دید دکتر میثم شکری ساز برای اینکه ورزش به بخش ثابتی از فرهنگ سازمانی تبدیل شود، باید از روش های خلاقانه استفاده کرد. چاپ پوسترهای آموزشی، ایجاد چالش های هفتگی ورزشی، دعوت از کارشناسان برای مشاوره و حتی ارسال ایمیل های انگیزشی می تواند بخشی از این فرآیند باشد.
کارفرمایانی که به سلامت کارکنان اهمیت می دهند، بازدهی، وفاداری و انگیزه بیشتری از تیم خود دریافت خواهند کرد. در واقع، سرمایه گذاری روی فعالیت بدنی در محیط کار نوعی سرمایه گذاری بلند مدت بر منابع انسانی محسوب می شود.
ترکیب تغذیه سالم و تحرک در محیط کار
در کنار فعالیت بدنی در محیط کار، توجه به تغذیه سالم نیز اهمیت ویژه ای دارد. مصرف میان وعده های سالم مانند مغزها، میوه ها و نوشیدنی های طبیعی، در کنار تحرک مناسب، به حفظ سطح انرژی در طول روز کمک می کند. همچنین نوشیدن آب کافی در کنار حرکات کششی، از گرفتگی عضلات و خشکی مفاصل جلوگیری خواهد کرد.
نتیجه گیری
از نظر دکتر میثم شکری ساز با نگاهی به روند رو به افزایش بیماری های مرتبط با سبک زندگی کم تحرک، اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز به افزایش فعالیت بدنی در محیط کار احساس می شود. راهکارهایی مانند تنظیم تایمر برای ایستادن، برگزاری جلسات پیاده روی، تجهیز فضای اداری برای ورزش و اجرای پیشنهادات ورزشی، ابزارهایی ساده اما بسیار کارآمد برای رسیدن به این هدف هستند.
فراموش نکنیم که حتی چند دقیقه تحرک در طول روز، تفاوت بزرگی در کیفیت زندگی ما ایجاد خواهد کرد. پس از همین امروز، اولین قدم را برای تحرک بیشتر در محل کار بردارید.
