کابین خلبان یکی از استرس‌زاترین دفاتر کار دنیاست. دلیل آن هم واضح است. خلبان در کابین دستش به جایی بند نیست و باید در ارتفاع چند هزار پایی بتواند هواپیما را چه مسافربری باشد چه جنگنده به دقت کنترل کند. مدیریت استرس در کابین خلبان، تکنیک‌های خاصی دارد که در این مقاله قصد داریم آن‌ها را با شما در میان بگذاریم.با ما همراه باشید.
اهمیت مدیریت استرس در کابین خلبان
وقتی کسی قصد دارد خلبان شود، از او یک سری تست مرتبط با مدیریت استرس و اضطراب گرفته می‌شود. علت آن هم اهمیت بالای مدیریت استرس در کابین خلبان است که به صورت جزئی دلایل زیر را دارد:
✔ تصمیم‌گیری صریح در موارد استرس‌زا
✔ افزایش ایمنی پرواز با به دست گرفتن کنترل همه چیز
✔ بهبود عملکرد پرواز
✔ کاهش خطرات به طور کلی
✔ ارتقای سلامت روان خلبان و کمک خلبان
✔ عوامل ایجاد استرس در کابین خلبان
برای پاسخ به این سوال که چگونه خلبان شویم، باید تمام دلایل استرس‌زا و نحوه رفع این عوامل را بدانیم. در واقع اگر در مسیر خلبان شدن قدم گذاشته‌اید، باید بدانید که قرار است در کابین چه عواملی باعث استرس شما شوند. این عوامل عبارت‌اند از:
✔ شرایط آب و هوایی نامساعد
✔ ایجاد نقص فنی
✔ فشار کاری بالا
✔ بر هم خوردن زمان‌بندی پرواز
✔ تنش بین خلبان و کمک خلبان
✔ دوری از خانواده برای مدت طولانی
تکنیک‌های مدیریت استرس در کابین خلبان
شاید برایتان سوال باشد که خلبانان در کابین پر استرس خود چه تکنیک‌هایی به کار می‌برند تا بتوانند شرایط تنش‌زای ایجاد شده را مدیریت کنند؟ تعدادی از مهم‌ترین این تکنیک‌ها شامل موارد زیر است:
✔ تنفس 4-7-8 (4 ثانیه تنفس، 7 ثانیه حبس و 8 ثانیه تنفس)
✔ تجسم شرایط پرواز پیش از ورود به کابین
✔ مدیتیشن برای حفظ شرایط پایدار عصبی
✔ استفاده از چک لیست پیش از پرواز برای جلوگیری از استرس بی نظمی
✔ تمرین در شبیه‌سازهای پرواز
نکات کنترل استرس قبل از پرواز
خلبانان پیش از ورود به کابین هواپیما، لازم است یک سری تکنیک را رعایت کنند تا بار استرس و اضطرابشان کاهش یابد. این تکنیک‌ها عموما شامل چند دقیقه تنفس عمیق، مدیتیشن برای حفظ تمرکز، پرت کردن حواس با دیدن فیلم، انواع بازی یا سرگرمی‌های دیگر، صحبت با کادر پرواز، اجتناب از خوردن کافئین یا مواد خوراکی نامناسب دیگر (به‌خصوص موارد خواب‌آور) و چک کردن کارهایی که باید انجام شود، است.
نکات کنترل استرس بعد از پرواز
بعد از پرواز نیز لازم است که خلبان یک سری تکنیک به کار ببرد تا از سطح بالای استرس پرواز خلاص شود. درست مثل گرم کردن قبل از ورزش و سرد کردن بعد از تمرینات، ذهن خلبان نیز باید پیش از پرواز حسابی گرم کند و بعد از پرواز با یک سری تکنیک سرد شود. این تکنیک‌ها شامل گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش، انجام حرکات کششی برای بیرون کردن تنش از بدن، نوشیدن آب و دیگر نوشیدنی‌های مفید، صحبت کردن با دیگران و سرگرم شدن با یک کتاب یا فیلم است.
تجربیات میثم شکری‌ساز در خصوص مدیریت استرس در کابین خلبان
میثم شکری‌ساز، یکی از کارآفرینان بسیار موفق ایرانی؛ موفق شد علاوه بر مدیریت تعداد زیادی کسب‌وکار خوشنام، یک دوره خلبانی حرفه‌ای نیز بگذرد. دکتر شکری‌ساز بعد از گذراندن این دوره خلبانی حرفه‌ای یک سری توصیه هم برای کسانی دارد که قصد دارند وارد حرفه خلبانی شوند.
طبق تجربیات میثم شکری‌ساز، مهم‌ترین بخش مدیریت استرس در کابین خلبان، داشتن اعتماد به نفس و کنترل بر احساسات است. اگر بتوانید اعتماد به نفس داشته باشید و احساسات مختلف خود از جمله خشم و استرس را کنترل کنید، حتما خلبان خوبی خواهید شد.
سوالات متداول
1- مهم‌ترین تکنیک‌های کنترل استرس در کابین خلبان چیست؟
- تنفس 4-7-8 (4 ثانیه تنفس، 7 ثانیه حبس و 8 ثانیه تنفس)
- تجسم شرایط پرواز پیش از ورود به کابین، مدیتیشن برای حفظ شرایط پایدار عصبی
- استفاده از چک لیست پیش از پرواز برای جلوگیری از استرس بی نظمی و تمرین در شبیه‌سازهای پرواز.
2- برای کاهش استرس بعد از پرواز چه کنیم؟
- گوش دادن به موسیقی آرامش‌بخش
- انجام یک سری حرکات کششی برای بیرون کردن تنش از بدن
- نوشیدن آب و دیگر نوشیدنی‌های مفید برای بدن
- صحبت کردن با دیگران و سرگرم شدن با یک کتاب یا فیلم.
3- چرا مدیریت استرس در کابین خلبان اهمیت دارد؟
- تصمیم‌گیری صریح در موارد استرس‌زا
- افزایش ایمنی پرواز و کنترل صفر تا صد وقایع
- بهبود عملکرد پرواز
- و به طور کلی، کاهش خطرات و ارتقای سلامت روان خلبان و کمک خلبان.
4- چرا نباید خلبان پیش از پرواز کافئین مصرف کند؟
علت آن این است که مصرف کافئین با اینکه باعث افزایش سطح انرژی و تمرکز خلبان می‌شود، اما مدت زمان این افزایش بسیار کوتاه است و برای همین ممکن است در میانه پرواز ذهن خلبان خسته شود و تمرکزش را از دست دهد.
