خلبان جنگنده شدن همان‌قدر که هیجان‌انگیز است، نیازمند داشتن مهارت‌ها و توانایی‌های ذهنی و بدنی زیادی است. برای همین اگر قصد دارید پشت یک جنگنده بنشینید و آن را هدایت کنید، لازم است شرایط، مراحل و نکات مربوط به آن را بدانید. در این مقاله از سایت دکتر ماکان آریا پارسا، قصد داریم به شما توضیح دهیم برای اینکه چگونه خلبان جنگنده شویم، به چه چیزهایی نیاز داریم. به همین دلیل تا پایان با ما همراه باشید تا به همه سوالاتتان پاسخ داده شود.
خلبانی جنگنده چه شرایطی دارد؟
برای پاسخ به این سوال که چگونه خلبان شویم و بتوانیم جت جنگی هدایت کنیم، بهتر است قبل از هر چیز شرایط عمومی و اختصاصی که باید داشته باشید را توضیح دهیم. البته بخشی از این شرایط مختص متقاضیان ایرانی است و بخشی دیگر یک سری استاندارد جهانی است که هر جای کره خاکی باشید، باید در نظر بگیرید:
👈 شرایط عمومی:
✔ داشتن حداقل 18 سال سن،
✔ داشتن دیپلم ریاضی و تجربی با معدل حداقل 14 و انسانی با معدل حداقل 16،
✔ داشتن التزام و اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی ایران و وفادای به تمامیت ارضی کشور،
✔ اخذ شرایط بدنی و روحی مناسب زیر نظر پزشک معتمد و تایید توانایی‌های ذهنی مناسب بعد از شرکت در آزمون‌های مرتبط.
👈 شرایط اختصاصی:
✔ کسب نمره قبولی در آزمون ورود به دانشگاه،
✔ اخذ گواهینامه‌های پرواز،
✔ پاس کردن دوره‌های نظری و عملی خلبانی جنگنده و پشت سر گذاشتن تست‌های پزشکی با موفقیت کامل.
تست‌های پزشکی خلبان جنگنده
به خاطر شرایط حساسی که شغل خلبانی جنگنده دارد، یک سری تست پزشکی خاص از متقاضیان گرفته می‌شود. در اصل بعد از قبولی در دانشگاه افسری، شما را به بیمارستان بعثت می‌فرستند تا زیر نظر پزشکان معتمد، تحت معاینات پزشکی خلبانی زیر قرار گیرید:
✔ تست‌های اولیه: شامل اندازه‌گیری قد، وزن، فاصله بین زانوها و اطمینان از عدم وجود جای زخم چاقو روی بدن. همچنین معاینات جنسی و بررسی سابقه بیماری ms نیز در این مرحله انجام می‌شود.
✔ تست‌های مرتبط با چشم: خلبان جنگنده باید چشمانی کاملا سالم داشته باشد. برای همین در معاینات چشم پزشکی اگر هر کدام از موارد زیر دیده شود، متقاضی مردود می‌شود: میزان دید کمتر از 10/10، چشمان آستیگمات و کوررنگی.
✔ تست‌های مرتبط با دندان: در این معاینات نیز پزشک با مشاهده تمام دندان‌ها بررسی می‌کند که چند دندان پر شده، خراب و… دارید. اگر تعداد دندان خراب و پر شده شما بیشتر از یک تعداد مشخص باشد، در این مرحله رد خواهید شد.
✔ تست‌های تکمیلی: چک کردن فشار خون، حلق و بینی، اعصاب و روان، گوش و میزان توانایی بدنی.
شرایط استخدام خلبان جنگنده
خلبانان جنگنده بعد از گذراندن دوران تحصیل در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری، به استخدام ارتش جمهوری اسلامی در می‌آیند. برای همین یک سری شرایط ویژه برای استخدام آنها وجود دارد که به دو بخش عمومی و اختصاصی زیر تقسیم می‌شود:
✔ شرایط عمومی: داشتن تابعیت ایرانی و معتقد به دین اسلام، اعتقاد به ولایت فقیه و متعهد به تمامیت ارضی کشور، داشتن حداقل 18 سال سن، داشتن مدرک تحصیلی خلبانی جنگنده و احراز صلاحیت پرواز در طول دوران آموزش.
✔ شرایط اختصاصی: نداشتن تعهد به ارگان‌های دیگر و کسب تاییدیه در طول دوران تحصیل جهت خدمت در ارتش جمهوری اسلامی ایران.
مراحل تبدیل شدن به خلبان جنگنده
حال که قصد دارید به یک خلبان جنگنده تبدیل شوید، لازم است به ترتیب مراحل زیر را که بخشی از آن فقط مختص کشور ایران است و بخش دیگر مطابق استانداردهای جهانی است، پشت سر بگذارید:
✔ شرکت در کنکور و قبولی در دانشگاه علوم و فنون هوایی شهید ستاری (اگر قصد استخدام در ارتش دارید)
✔ اتمام تحصیل در دانشگاه با موفقیت کامل و کسب تمام مدارک و شرایط بدنی و ذهنی لازم برای تبدیل شدن به خلبان جنگنده
✔ اقدام برای استخدام در ارتش و قبولی در تمام تست‌های لازم بدنی و ذهنی
✔ پشت‌سر گذاشتن مصاحبه‌های عقیدتی و سیاسی
✔ انتخاب نوع هواپیما و کسب تجربه پرواز
حقوق خلبان جنگنده ارتش چقدر است؟
بسته به اینکه در کدام کشور به خلبان جنگنده تبدیل شوید، میزان حقوق شما متفاوت است. برای مثال حقوق یک خلبان جنگنده ارتش ایالات متحده آمریکا چیزی حدود 150000 دلار در سال است که رقم نسبتا بالایی است. این حقوق برای خلبانان ایرانی چیزی حدود 50 تا 80 میلیون تومان در ماه است. البته بسته به اینکه میزان درجه نظامی شما چه باشد، چقدر سابقه خدمت در ارتش داشته باشید و تعداد ساعت پرواز در طول ماه شما چقدر باشد این حقوق متغیر خواهد بود.
بهترین خلبان جنگنده جهان کیست؟
بهترین خلبانان جنگنده مرد و زن دنیا شامل لیست بلند بالایی از نام‌های گوناگون است و طبیعی است که در اینجا نمی‌توانیم به همه آنها اشاره کنیم. با این حال معرفی سه نفر از بهترین خلبانان جنگنده مرد و سه نفر از بهترین خلبانان جنگنده زن خالی از لطف نیست:
✔ اریش هارتمان: با بیشترین تعداد پیروزی در نبرد هوایی
✔ آدولف گالاند: خلبان تک خال دوران رایش سوم
✔ اسکات اسپایکر: از بهترین خلبانان نیروی دریایی آمریکا
✔ نیکولا باومن: خلبان زن آلمانی که به خاطر قابلیت‌های بالایش کاندید خلبانی فضاپیما نیز شده است.
✔ کیتی هیگینز: اولین خلبان زن نیروی دریایی آمریکا
✔ کری لورنز: اولین خلبان زن F-14 نیروی دریایی آمریکا
تفاوتهای خلبان جنگی با مسافربری
میان خلبانان جنگی با مسافربری یک سری تفاوت عمده وجود دارد که باید نگاهی به مهم‌ترین آنها داشته باشیم:
✔ نوع هواپیما: هواپیمای جنگی از نظر ابعاد، سرعت و مانور با خلبان مسافربری تفاوت دارد و برای همین خلبانان این دو نوع هواپیما باید آموزش‌های متفاوتی برای کنترل طی کنند.
✔ ماموریت: ماموریتی که خلبان هواپیمای مسافربری دارد با تنش کمتری همراه است؛ زیرا شامل جابه‌جایی مسافران و بار از شهری به شهر دیگر است، اما ماموریت خلبان جنگنده انجام عملیات نظامی است که در کل تنش بسیار بالاتری دارد.
✔ آموزش: دوران آموزشی خلبان جنگنده با مفاهیم نظامی و پرتنشی همراه است، در حالی که دوران آموزشی خلبان مسافربری محیط ریلکس‌تر و فشار کمتری دارد.
بالاترین درجه خلبانی جنگنده
در میان تمام ارتش‌های دنیا، بالاترین درجه خلبانی جنگنده سرتیپ خلبان (Brigadier General Pilot) نام دارد. کسی که به این مرتبه می‌رسد توانایی رهبری یک گروه خلبانان جنگنده را بر عهده می‌گیرد و تجربه و مهارت بسیار بالایی دارد. برای رسیدن به این درجه باید سال‌ها تلاش کرد و آموزش‌های مختلفی دید. البته تجربه عملی بیشترین تاثیر را در رسیدن به درجه سرتیپ خلبان دارد و برای همین در دوران جنگ خلبانان موفق قادر هستند در زمانی کوتاه‌تر به این مرتبه برسند.
توصیه‌های میثم شکری‌ساز در مورد اینکه چگونه خلبان جنگنده شویم!
میثم شکری‌ساز، خلبانان، کارآفرین، مشاور حوزه کسب‌وکار، نویسنده و فعال در بسیاری از فعالیت‌های دیگر، توصیه‌هایی برای تبدیل شدن به خلبان جنگنده برای شما دارد. او معتقد است که اگر واقعا بخواهید کاری را انجام دهید، عشق و علاقه و پشتکار به کمک شما می‌آیند، دستتان را می‌گیرند و درست در مسیری که باید قرار گیرید قرارتان می‌دهند. برای خلبان جنگنده شدن، باید عزمی راسخ داشته باشید، تلاش کنید، بجنگید و هرگز از تلاش برای رسیدن به آن بازنمانید.
سوالات متداول
1- حقوق خلبان جنگنده ارتش در ایران به طور متوسط چقدر است؟
حقوق خلبان جنگنده، بسته به درجه، تجربه و ساعات پرواز در طول ماه، چیزی بین 50 تا 80 میلیون تومان در ماه است.
2- چه مدرک تحصیلی برای تبدیل شدن به خلبان جنگنده نیاز داریم؟
برای ورود به دانشگاه خلبانی باید مدرک دیپلم ریاضی، تجربی یا انسانی داشته باشید.
3- دروس دانشگاهی خلبان جنگنده چیست؟
در دوران تحصیل در دانشگاه خلبانی لازم است علاوه بر دروس تئوری و عملی، با کلیات عملیات‌های نظامی نیز آشنا شوید.
4- شرایط بدنی لازم برای تبدیل شدن به خلبان جنگنده چه مواردی هستند؟
✔ قد حداقل 170،
✔ چشمان با درجه 10/10 بدون آستیگمات یا کوررنگی،
✔ گوش سالم و البته نداشتن بیش از یک دندان ترمیم شده.
